29. AP. 2022: جمال‌زاده، شاهد درد و شکنجه زنان و کودکان ارمنی‌ ۲۴/فروردین/۱۳۹۴

شنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ تهران ۰۲:۱۰
جهان
جمال‌زاده، شاهد درد و شکنجه زنان و کودکان ارمنی‌
۲۴/فروردین/۱۳۹۴
محمدعلی جمال زاده، نویسنده و مترجم معاصر
محمدعلی جمال زاده، نویسنده و مترجم معاصر

دیدن نظرات

«صدها زنان و مردان ارمنی را با کودکانشان بحال زاری بضرب شلاق و اسلحه پياده و ناتوان بجلو می راندند. در ميان مردها جوان ديده نمی شد چون تمام جوانان را يا به ميدان جنگ فرستاده يا محض احتياط (ملحق شدن به قشون روس) بقتل رسانده بودند. دختران ارمنی موهای خود را از ته تراشيده بودند و کاملاٌ کچل بودند و علت آن بود که مبادا مردان ترک و عرب بجان آنها بيفتند. دو سه تن ژاندارم بر اسب سوار اين گروه‌ها را درست مانند گله گوسفند بضرب شلاق بجلو می راند.»

محمد علی جمال زاده از درد و شکنجه ارمنی ها می گوید

این «کابوس بسیار هولناکی» است که «گاهی بر وجود» محمدعلی جمال‌زاده، نویسنده نامدار ایرانی و پدر داستان نویسی مدرن ایران، تسلط یافته و او را «آزار» می‌داده است.

کابوسی که جمال‌زاده در بهار ۱۹۱۶، زمانی که با قطار از بغداد راهی برلین بود، در امپراطوری عثمانی به چشم خود دیده و با برخی قربانیان نیز گفت‌وگو کرده است.

آنچه که جمال‌زاده شاهد آن بوده، «کوچ اجباری» ارمنی‌ها در امپراطوری عثمانی است که از بهار ۱۹۱۵ آغاز شد و بسیاری از تاریخ‌دانان از آن به عنوان «نخستین نسل‌کشی قرن بیستم» یاد می‌کنند و قربانیان آن را بین یک تا یک ونیم میلیون نفر تخمین می‌زنند.

ارمنی‌ها روز ۲۴ آوریل ۱۹۱۵* را آغاز «نسل‌کشی» می‌دانند. اما ترکیه می‌گوید «نسل‌کشی» اتفاق نیافتاده است.

خاطرات جمال‌زاده را اسماعیل رائین در کتاب قتل عام ارمنیان بازنشر کرده است. در بخشی از آن آمده است:

با گاری و عربانه از بغداد و حلب بجانب استامبول براه افتاديم. از همان منزل اول با گروه‌های زياد از ارامنه مواجه شديم که بصورت عجيبی که باور کردنی نيست و ژاندارم‌های مسلح و سوار ترک آنها را پياده بجانب مرگ و هلاک مي‌راندند. ابتدا موجب نهايت تعجب ما گرديد ولی کم‌کم عادت کرديم که حتی ديگر نگاه هم نمی‌کرديم و الحق که نگاه کردن هم نداشت. صدها زنان و مردان ارمنی را با کودکانشان بحال زاری بضرب شلاق و اسلحه پياده و ناتوان بجلو می‌راندند. در ميان مردها جوان ديده نمی‌شد چون تمام جوانان را يا به ميدان جنگ فرستاده يا محض احتياط ( ملحق شدن به قشون روس) بقتل رسانده بودند.

اگر کسی از آن اسيران از فرط خستگی و ناتوانی و يا برای قضای حاجب بعقب می ماند. برای ابد بعقب مانده بود و ناله و زاری کسانش بی ثمر بود و از اينرو فاصله به فاصله کسانی از زن و مرد ارمنی را ميديديم که در کنار جاده افتاده اند و مرده اند يا در حال جان دادن و نزع بودند.
محمد علی جمال زاده
دختران ارمنی موهای خود را از ته تراشيده بودند و کاملاٌ کچل بودند و علت آن بود که مبادا مردان ترک و عرب بجان آنها بيفتند. دو سه تن ژاندارم بر اسب سوار اين گروه‌ها را درست مانند گله گوسفند بضرب شلاق بجلو می‌راند. اگر کسی از آن اسيران از فرط خستگی و ناتوانی و يا برای قضای حاجب بعقب می‌ماند، برای ابد بعقب مانده بود و ناله و زاری کسانش بی ثمر بود و از اين‌رو فاصله به فاصله کسانی از زن و مرد ارمنی را مي‌ديديم که در کنار جاده افتاده‌اند و مرده‌اند يا در حال جان دادن بودند. بعدها شنيده شد که بعضی از ساکنان جوان آن صفحات در طريق اطفا آتش شهوات حرمت دخترانی از ارامنه را که در حال نزع بوده و يا مرده بودند نگاه نداشته بودند. خود ما که خط سيرمان در طول ساحل غربی فرات بود و روزی نمی‌گذشت که نعش‌هايی را در رودخانه نمي‌ديديم که آب آنها را با خود نمی‌برد.

شبی از شب‌ها در جايی منزل کرديم که نسبتاٌ آباد بود و توانستيم از ساکنان آن بره‌ای بخريم و سر ببريم و کباب کنيم دل و روده بره را همان نزديکی خالی کرده بوديم. مايع سبز رنگی بود بشکل آش مايعی ناگهان ديديم که جمعی از ارامنه که ژاندارم‌ها آنها را در جوار ما منزل داده بودند. با حرص و ولع هرچه تمام‌تر بروی آن مايع افتاده‌اند و مشغول خوردن آن هستند منظره‌ای بود که هرگز فراموشم نشده است. باز روزی ديگر در جايی اطراق کرديم که قافله بزرگی از همين ارامنه در تحت مراقبت سوارهای پليس عثمانی در آنجا اقامت داشتند. يک زن ارمنی با صورت و قيافه مردگان بمن نزديک شد و به زبان فرانسه گفت: «ترا بخدا اين دو نگين الماس را از من بخر و در عوض قدری خوراکی بما بده که بچه هايم از گرسنگی دارند هلاک می‌شوند».

باور بفرمائيد که الماس‌ها را نگرفتم و قدری خوراک به او دادم خوراک خودمان هم کم کم ته کشيده بود و چون هنوز روزها مانده بود که به حلب برسيم دچار دست تنگی شده بوديم. به حلب رسيديم. در مهمان‌خانه بزرگی منزل کرديم که «مهمانخانه پرنس» نام داشت و صاحبش يک نفر ارمنی بود. هراسان نزد ما آمد که جمال پاشا وارد حلب شده و در همين مهمان‌خانه منزل دارد و مي‌ترسم مرا بگيرند و بقتل برسانند و مهمانخانه را ضبط نمايند. به التماس و تضرع درخواست مي‌نمود که ما به نزد جمال پاشا که به قساوت معروف شده بود رفته وساطت کنيم. می‌گفت شما اشخاص محترمی هستيد و ممکن است وساطت شما بی اثر نماند. ولی بی اثر ماند و چند ساعت پس از آن معلوم شد که آن مرد ارمنی را گرفته و به بيروت و آن حوالی فرستاده‌اند و معروف بود که در آنجا قتل‌گاه بزرگی تشکيل يافته است.

خلاصه آن‌که روزهای عجيبی را گذرانديم. حکم يک کابوس بسيار هولناکی را برای من پيدا کرده است که گاهی بمناسبتی بر وجودم تسلط پيدا می کند و ناراحتم می‌سازد و آزارم می‌دهد.

----------------------------------------------------

*رادیو فردا به مناسبت صدمین سالگرد این واقعه مقالات، گفت‌وگوها و مجموعه عکس‌هایی را منتشر می‌کند.


تازه‌ترین‌ها
دیدن نظرات (۵۳)
زمان این نظرخواهی به پایان رسیده است
بزغاله گوساله نیا (استر اباد) ۲۸ ۰۱ ۱۳۹۴ ۱۴:۵۵
ضمن اضهار همدری با دوستان ارمنی میگویم داستان بدینگونه نبوده انها سر جای ارام نشسته بودند و عثمانی ها انها را قتل عام کردند. کتاب بیطرف و ارزشمندی بنام تاریخ هجده ساله اذربایجان (تالیف زنده یاد احمد کسروی) موجود است که در قسمتی از ان به نقل ماوقع ارمنیان (منجمله در اورومیه) می پردازد. جهت قظاوت منصافه و فهمیدن درست وقایع ان زمان خواندن ان را به دوستان توصیه میکنم.

24 آوریل 1915 (USA) ۲۸ ۰۱ ۱۳۹۴ ۱۱:۲۰
کشتار سومقاییت فاجعه‌ای بود که توسط شورشیان آذربایجانی برضد ارمنی‌های جمهوری آذربایجان ساکن شهر ساحلی سومقاییت در خلال فوریه ۱۹۸۸ میلادی به وقوع پیوست.[۱] برطبق آمار بیش از ۵۳ نفر ارمنی در این حوادث کشته شدند برخی نیز تعداد کشته‌ها را دهها و حتی صدها نفر عنوان می‌کنند.[۲][۳][۴]
این حادثه در روز ۲۷ فوریه ۱۹۸۸ میلادی (زمانی که هنوز هیچ درگیری نظامی در منطقه قره باغ شروع نشده بود) گروه‌های عناصر افراطی جمهوری آذربایجان (در برابر بی تفاوتی نیروهای انتظامی آن جمهوری) شروع به قتل‌عام ارمنیان شهر سومقاییت در نزدیکی باکو نمودند.
در روز ۲۸ فوریه ۱۹۸۸ گروهی از نیروهای انتظامی شوروی وارد شهر سومقاییت شدند تا به این جنایات افراطی‌های آذربایجانی پایان دهند اما با مقاومت آشوبگران، موفق به این امر نشدند. درنهایت دولت مرکزی شوروی ناگزیر به ارسال نیروهای نظامی بیشتر و اعلام حالت حکومت نظامی برای خاتمه دادن به این قتل‌عام شد. (امری که در تاریخ شوروی کم سابقه بود) تاکنون پارلمان اروپا در سال ۱۹۸۸ میلادی، مجلس سنای آمریکا در سال ۱۹۸۹ و مجلس آرژانتین قطعنامه‌هایی در محکومیت قتل‌عام ارمنی‌ها توسط پان ترکیست‌های جمهوری آذربایجان در شهر سومقاییت به تصویب رسانده‌اند. اینم فیلم مستند این فاجعه: ......

رادیو فردا: از گذاشتن لینک به سایتهای دیگر، معذوریم

سعید (تبریز) ۲۸ ۰۱ ۱۳۹۴ ۰۸:۴۵
نمیدونم چرا این فارسها کاسه داغتر از آش شده اند. البته ظلم و نسل کشی از هر طرف که باشد محکوم است اما اول به یاد داشته باشیم که اول ارمنی ها قشون کشی کردند و آذربایجان رو به خاک و خون کشیدند. اهالی ارومیه سلماس خوی و روستاهای اطراف و کشتند و دیگه جمعیتی نمونده بود در ان روستاها و نسل کشی کردند ارمنی ها در اذربایجان بعدا سربازان ترکیه رسیدند و انان را بیرون راندند و البته ممکن هست که کسانی هم در این موقع از دو طرف کشته شده اند بس چرا فارسها کشته شدن چند نفر از سربازان ارامنه را بزرگمایی میکند اما از نسل کشی ارامنه در اذربایجان مطلبی نمینویسد؟ اگر ترکیه نبود الان تورکی و آذربایجانی در ایران نداشتیم. والسلام

نظرات بیشتر

انتخاب سردبیر
ماسک معتقد است که توئیتر در حال از رونق افتادن است و نیاز به احیا دارد.
فرهنگ و زندگی
توئیتر در دوران ایلان ماسک؛ «آزادی بیان» بیشتر با سودآوری بیشتر؟
محمد امامی در چهارمین جلسه رسیدگی به اتهاماتش در مهرماه ۹۹
صحنه
محکومیت محمد امامی برای سینمای ایران چه معنی دارد؟
گزارش سازمان حقوق بشر ایران حاکی از اعدام ۳۳۳ نفر در سال ۲۰۲۱ و افزایش ۲۵ درصدی نسبت به سال قبل است
گفت‌وگو با رئیس سازمان حقوق بشر ایران
افزایش میزان اعدام‌ها در ایران؛ نیاز حکومت یا بی‌توجهی جامعه جهانی؟
بهمن قبادی سر صحنه فیلم چهار دیوار
یک رویداد، یک نگاه
یک جور دهن‌کجی به مرگ؛ گفت‌وگو با بهمن قبادی
رنو کوئید یکی از ارزان‌ترین خودروهای جهان است که ظاهراً شرکت‌های ایرانی در حال مهندسی معکوس آن هستند
مجلهٔ خودرو
آیا بالأخره خودرو ارزان ایرانی می‌آید؟

رادیوفردا
«زندگی سانسورشده شبنم طلوعی» برنده نشان نقره جشنواره نیویورک شد
زیر ذره‌بین
Recommended
A close-up image showing the Instagram app on an iPhone in Kaarst, Germany, 08 November 2017.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید
​
© ۲۰۲۲ تمام حقوق این وب‌سایت، بر اساس مقررات کپی‌رایت، برای رادیو فردا محفوظ است.
XS

Vartanian