18 Febb.2025 : Biografia Attrice di Prosa Armena Iraniana Sato Badal Aghababian- Սաթօ Բադալ Ագաբաբյան Vartanian

نوشته واهان کاراپتیان

کمک ارمنیان برای تأسیس تئاتر ایران

شهر رشت یکی از پیشروان تئاتر ایران بوده است. قبل از تأسیس تئاتر بزبان فارسی در رشت ارامنه محل صحنه های نمایش از نویسندگان ارمنی به اجرا میگذاشتند و این نمایشنامه ها که قبل از مشروطیت ایران بوده بازی کنان تئاتر چه زن و چه مرد به صحنه ها می آمدند محل برگزاری این تئاترها در سالن مدرسه ارامنه آودیس هورتانانیان که از لحاظ وسائل یگانه سالن رشت محسوب می شد. اجرا می گردید.

یکی از بنیانگذاران تئاتر رشت حسن ناصر بود که پس از خاتمه تحصیلات در اروپا به ایران برگشت و در رشت اقامت نمود. او از سال ۱۹۲۱ آغاز بکار کرد و نوشته های مولیر فرانسوی را از فرانسه به فارسی ترجمه میکرد. برای بصحنه بردن نمایش علاوه بر اینکه مردهائیکه علاقه مند بودند شرکت می نمودند احتیاج به آکتورهای زن بود که در شرایط آن روز هیچ یک از زنان مسلمان حاضر به اجرای ژل در صحنه نبودند. این مشکل بوسیله خانمهای ارمنی مرتفع گردید اولین کسی که در این نمایشنامه های فارسی شرکت نمود خانم ساتوپری آقابابیان بود که از ایران در ایام نوجوانی به روسیه رفته و اقدام به آموزش هنر خوانندگی کلاسیک و اجرای آن در ایرا نموده بود.
۱۲
نمایش در سال ۱۹۲۹ شرکت نمود. در اینجا باید نام گریگور یقیکیان را ذکر نمود که در اجرای نمایشنامه های فارسی و ارمنی در رشت با داشتن اطلاعات هنری راهنمائی های لازم را بجا می آورد. ساتو آقابابیان پس از اینکه به تهران انتقال یافت به کمک حسن ناصر و سعید نفیسی دسته هایی برای اجرای اپرت ها به زبان فارسی اقدام نمود که اجرای آنها در سالن گرانت هتل لاله زار بصحنه می آمد که با استقبال شاپانی روبرو می گردید. در این نمایشهای اپرت بازیگران ارامنه نیز شرکت داشتند علاوه بر این ساتو بعنوان یک خواننده سولیست در سالن گرانت هتل قطعات کلاسیک اجرا می نمود که میتوان آنرا اولین کنسرتهای کلاسیک در ایران محسوب داشت.

خانم ساتو پری آقابابیان

یافته ای در رشت بود در صحنه های تئاتر همکاری میکرد با این وصف تئاتر فارسی در شهر رشت با همکاری آکتورهای ارمنی شروع بکار کرد. با آقای حسن ناصر میتوان نام آقای جهانگیر سرتیپ پور و مجتبی طباطبائی را نام برد که مشترکاً به تئاتر فارسی رونق بخشیدند. در نمایشنامه هایی که به صحنه می آوردند اغلب کارگردان صحنه آرتو دریان و خانم او وارتو دریان از ارامنه ای بودند که در تئاتر رشت کمک های خود را دریغ نداشتند.

ساتو مدت مدیدی به عنوان سولیست در دسته گر ارامنه تهران بنام «کمیتاس» COMITAS در صحنه ها بود که همیشه ستایش شنوندگان را همراه داشت ساتوپری با شرکت پسرش آلکساندر آقابابیان برای اولین بار اقدام به دوبله فیلم های اروپایی کرد و چند فیلم ایتالیایی بصورت دوبله به زبان فارسی در سینماهای تهران به نمایش گذاشته شد.

در این میان میتوان نام خانم فاطمه نشوری را یاد کرد که اولین خانم مسلمان بود که در صحنه تئاتر ظاهر شد و با خانم آروسیاک ها روطونیان در یک
این بود مختصری از همکاری ارمنیان در تأسیس تئاتر و هنر خوانندگی کلاسیک در ایران که به رشته تحریر برآورده شد.

ساتو آقابابیان همراه با خانم آروسیاک ها روطونیان که آکتور شهرت

Vartanian